Met déze aanpak werken we samen aan sociale veiligheid in de ouderenzorg

De aanpak in zeven stappen

1. Project voorbereiden

Voor elk project geldt: goede voorbereiding is het halve werk. Vorm een werkgroep met HR, beleid, zorg, communicatie en eventueel externe partners en begin met regelen. Zorg voor: 

• duidelijke afspraken rondom tijd, middelen en communicatie
• een helder begrip van wat ‘agressie’ en ‘onveilig gedrag’ betekenen
• een goed werkend systeem om incidenten te registreren en te analyseren

Tip: begin met één afdeling die enthousiast is - daar ontstaat energie en eigenaarschap.

2. Problemen in kaart brengen

Is de voorbereiding afgerond? Tijd om het probleem in kaart te brengen - samen met wat er goed gaat en waar verbetering nodig is. Begin met het analyseren van de volgende zaken: 

• het aantal registraties van incidenten en het huidige beleid om medewerkers te helpen
• de ervaringen van personeelsleden (via enquêtes of interviews)
• de veiligheid van de verschillende ruimtes op de afdelingen (via een kleurenmethode)

Bespreek de uitkomsten met de afdelingen en het management. Laat de werkgroep een plan van aanpak maken en wijs ambassadeurs aan voor een succesvolle uitvoering. 

3. Beleid ontwikkelen

Bepaal met alle betrokkenen de belangrijkste zaken en stel maatregelen op. Dat kunnen kleine zaken zijn, maar met grote impact. Denk voor een plan van aanpak na over het volgende: 

• een gedragscode met duidelijke huisregels
• opvang en nazorg na incidenten
• afspraken voor budget en borging 

Tip: houd de vragen 'wat gaat er niet goed, welke problemen willen we oplossen, wat is de beste manier om dat te doen en wat hebben we daarvoor nodig?' goed in gedachten. 

4. Samenwerken met partners

Sociale veiligheid stopt niet bij de voordeur. Betrek politie, gemeente en andere partners. Leg de gemaakte afspraken vast in een plan (waarin staat wie wat doet en hoe) en communiceer deze breed binnen de organisatie. Zorg ervoor dat iedereen op de hoogte is van de werkafspraken. 

5. Implementeer de nieuwe kennis  

Als de maatregelen helder zijn, is het tijd om ze te implementeren. Geen zorgen: niet alles hoeft tegelijk. Zorg dat medewerkers weten:

• wat er verandert
• waar ze terecht kunnen voor steun
• hoe meldingen worden opgepakt

Het beleid moet eerst ontwikkeld en goedgekeurd worden, dat duurt soms even. De werkgroep kan alvast beginnen met wat mogelijk is, ook als nog niet alles officieel is goedgekeurd. 

6. Breid het project uit 

Is Veiligezorg op de eerste afdelingen een succes? Rol het project uit naar andere afdelingen. Breng opnieuw de risico's in kaart en maak per afdeling een plan van aanpak. Blijf ook communiceren over resultaten en goede voorbeelden. En betrek cliënten en naasten bij het gesprek over sociale veiligheid.

7. Voortzetten 

In de laatste fase staat vooral het voortzetten van de nieuwe maatregelen centraal. Geef sociale veiligheid blijvende aandacht. De werkgroep is daarin de leider. Let daarbij op de:

• procedures
• werkwijzen
• gedragsverandering
• afspraken met partners 
• communicatie

Rol van medezeggenschap

Medezeggenschap helpt sociale veiligheid structureel te borgen. Praat samen over veiligheid, meld incidenten en neem elke aanvaring serieus. De volgende tips kunnen daarbij helpen: 

• agendeer het thema jaarlijks in jaarplan en overleg met bestuur en HR
• stimuleer open gesprekken over (on)veilig gedrag
• bewaak naleving van afspraken in cao en wetgeving