De voordelen van zorgtechnologie voor cliënt en verzorgende

In de zorg volgen de technische innovaties elkaar in hoog tempo op. Verpleegkundige Erika van der Hart ziet bij tanteLouise dagelijks de voordelen ervan. “Ik ben heel erg fan van innovaties, als ze daadwerkelijk bijdragen aan minder werkdruk of betere zorg.”

TanteLouise is een ouderenzorgorganisatie met 14 verpleeghuizen, een hospice en een geriatrisch revalidatiecentrum in het uiterste westen van Noord-Brabant. De ruim 1.800 medewerkers en 600 vrijwilligers zorgen dagelijks voor 1.300 cliënten in de verpleeghuizen en 3.000 cliënten in de wijken. Daarbij maakt TanteLouise slim gebruik van de nieuwe zorgtechnologieën. Het heeft hierbij als lijfspreuk: Niet omdat het anders kan, maar omdat het anders moet. Hiermee slaat TanteLouise minstens drie vliegen in één klap. Het levert tevreden cliënten op, gemotiveerde medewerkers en het maakt de zorg in de toekomst haalbaar en betaalbaar.

TanteLouise is een van de koplopers als het gaat om het omarmen van zorgtechnologie en daar is Erika van der Hart, verpleegkundige Kwaliteit en Innovatie en werkzaam in de locatie Residentie Moermont, blij mee. “Binnen TanteLouise zijn we best al ver met zorgtechnologie. We behoren vaak tot de early adopters omdat we dingen als eerste op gaan pakken.” Het lijstje met innovatieve producten die al met succes worden gebruikt door TanteLouise is dan ook aanzienlijk. Expertise op afstand, de Wolk heup airbag, gps trackers, de Sara zorgrobot en de Momo BedSense. Het zijn veel gebruikte innovaties die zich bij TanteLouise al bewezen hebben.

Momo BedSense

Een innovatie waarmee bij TanteLouise veel wordt bereikt is de Momo BedSense. Momo BedSense is een combinatie van een sensor onder een matras en een app. De sensor registreert alle bewegingen van een cliënt en concludeert op basis hiervan of iemand rustig slaapt, beweegt, van plan is om op te staan of het bed verlaten heeft. In de app kan dit voor alle cliënten op een afdeling worden gevolgd en krijgt de nachtdienst een seintje als iemand aanstalten maakt om op te staan.

Erika van der Hart ziet hier de voordelen van. “De sensor ligt hier bij alle bewoners die op een PG afdeling (zorg voor mensen met dementie) wonen, onder het bed. Eerder liepen we in de nachtdienst rondes om te kijken of iedereen in bed lag en waren er sensorpaaltjes die een melding gaven als mensen uit bed waren, maar dan moest je snel zijn want op het moment dat je de melding kreeg, was de cliënt daadwerkelijk al uit bed. De Momo BedSense maakt rondes nu overbodig, want je kunt precies zien wie in bed ligt en je krijgt een melding als iemand de intentie heeft om uit bed te gaan. Dat geeft de zorgmedewerkers de gelegenheid om op hun gemak naar de kamer te gaan voordat de patiënt daadwerkelijk uit bed is. Dit zorgt voor veiligheid van de cliënt, en voor de verzorgenden geeft Momo BedSense ons heel veel rust”, zegt Erika.

Een belangrijk voordeel van de Momo BedSense is dat deze nieuwe zorgtechnologie meer persoonsgerichte aandacht mogelijk maakt, omdat verpleegkundigen weten wie op welk moment zorg nodig heeft. “In de ochtend kunnen we bijvoorbeeld zien of iemand wakker wordt en op basis daarvan wel of niet naar binnen gaan. Eerder gingen we tussen 7 en 9 uur gewoon op een vaste volgorde te werk, eerste meneer Jansen en dan meneer Klaasen. Nu kan je veel persoonsgerichter kijken wat aansluit bij iemands slaappatroon. Zo kunnen we de zorg persoonsgerichter maken en aansluiten bij cliënt zelf.”

Snelle ontwikkeling

Zorgtechnologie is snel in ontwikkeling en daarbij zorgt het voor praktische verbeteringen, maar het kan het ook bij medische taken behulpzaam zijn. Een nieuwe ontwikkeling op dit gebied is expertise op afstand. Een voorbeeld hiervan is het gebruik van een smartglass bij wondverzorging. Erika legt uit hoe dit werkt: “Als een wondverpleegkundige nodig is bij een patiënt die een wond heeft, kwam ze soms juist op het moment dat de bewoner al aangekleed in de stoel zat. Wanneer ze ingebeld kunnen worden met de smartglass, kunnen ze meekijken op afstand met de wondverzorging. Dan kunnen zij de wond zien zonder zelf in de buurt te moeten zijn.”

Waar dementerende cliënten vooral baat hebben bij nieuwe technieken als de Momo BedSense of de Sara zorgrobot die echt actief wordt gebruikt om leuke dingen te doen zoals spelletjes of filmpjes kijken, hebben cliënten op somatische afdelingen vooral behoefte aan innovaties die de zelfredzaamheid stimuleren. “In de thuiszorg zetten ze veel medicatiedispensers in zodat er geen zorgpersoneel hoeft te komen om medicatie te delen. Nu komt er op het juiste moment een baxterzakje uit de dispenser en rinkelt een belletje als het tijd is voor de medicijnen. Dat stimuleert de zelfredzaamheid van mensen enorm omdat ze niet meer afhankelijk zijn van anderen.”

Erika van der Hart juicht de ontwikkelingen in zorgtechnologie toe en ziet verschillende mogelijkheden die er nu nog niet zijn, maar die mogelijk in de toekomst komen. “Ik zie meerwaarde in het uitbreiden van de Momo BedSense. Dan kunnen we bijvoorbeeld ook zien wanneer iemand op de vloer staat of waar ze zijn in hun kamer. Het systeem kan ook worden gekoppeld aan de verlichting, zodat het licht langzaam aan gaat als iemand wakker wordt. Een stem kan dan ze dan meteen vertellen hoe laat het is.”

Ook ziet Erika meer mogelijkheden in het gebruik van gps trackers binnen het gebouw. “Zo kunnen we goed zien waar iemand is als ze op het belletje drukken. Soms bellen ze voor een simpele hulpvraag, maar het is ons niet altijd helder waar de client verblijft. Met een gps tracker is de dichtstbijzijnde verpleegkundige er sneller bij.”

Voordelen

Erika van der Hart ziet dagelijks de voordelen van zorgtechnologie. “Ik ben heel erg fan van innovaties, als ze daadwerkelijk bijdragen aan minder werkdruk of betere zorg”, zegt Erika, die daarbij wel eisen stelt aan de manier waarop met innovaties wordt gewerkt. “Ik ben heel erg voorstander van zorgtechnologie, mits het goed geïmplementeerd wordt op een locatie en goed geborgd wordt. Het is belangrijk dat ook nieuwe medewerkers erin worden meegenomen en het ook geborgd blijft onder hogere werkdruk. Met elkaar moeten we ervoor zorgen dat ook in de zomer met minder of onbekend personeel goed met innovaties gewerkt blijft worden. Iedereen moet de juiste informatie hebben en het moet geborgd worden zodat het ook blijft bestaan als dingen veranderen.”

Dat niet alle collega’s zo enthousiast zijn als Erika zelf kan ze wel begrijpen. “Het gaat voor sommige medewerkers heel snel allemaal waardoor het soms wat onoverzichtelijk wordt. Soms worden ze wat overspoeld met steeds nieuwe dingen. Het is heel belangrijk om voor die groep aandacht te hebben”, zegt de verpleegkundige Kwaliteit en Innovatie. Ook merkt ze op dat bij veel medewerkers, maar ook bij cliënten en mantelzorgers de angst leeft dat innovaties worden ontwikkeld om personeel te vervangen. “Ik denk daarom dat het belangrijk is om er juist op te focussen dat innovaties een hulpmiddel zijn en geen vervanging van. Een innovatie kan nooit mensen vervangen.”

Handige tips

Wie in het dagelijks werk te maken krijgt met de inzet van nieuwe vormen van zorgtechnologie, heeft misschien iets aan de tip die Erika hierover ooit kreeg. Ze geeft die dan ook graag door: “Het belangrijkste is om te kijken hoe een cliënt er beter van wordt. Voor wie doen we dit, wat kost het aan investering en wat levert het op? Het is goed om dit tegen elkaar af te wegen.”

Met de ervaring die Erika met zorgtechnologie heeft opgedaan, heeft ze een advies aan collega’s die de verandering minder positief bekijken. “Sta er open voor en spreek je angsten en weerstand uit. Dat is heel belangrijk omdat angst het gevolg kan zijn van het feit dat iemand niet de juiste informatie heeft of omdat het met iets heel kleins kan worden opgelost”, zegt Erika die begrip heeft voor de weerstand. “Het vraagt een andere manier van zorgen, ik denk dat mensen vaak niet durven te zeggen dat ze het niet helemaal begrijpen als ze ermee moeten werken. Of ze zijn bang dat het uiteindelijk leidt tot het korten op de personeelsbezetting. Die angst is niet terecht. Hulpmiddelen moeten we gebruiken om de zorg toekomstbestendig te maken, als we met nog minder mensen meer zorg moeten gaan leveren. Maar innovatie is echt een hulpmiddel, en geen vervanging. Niemand is zoals de zorgmedewerker zelf, dus blijf de waarde van je eigen expertise inzien.”